Relaties, verbinden, verlaten, het is een onderwerp waar wij allemaal op een bepaald moment van ons leven mee bezig zijn. Daarbij zijn relaties spannend, kwetsbaar, maar ook verwarmend, fantastisch en verbindend. Bij zoveel kwetsbaarheid en verbinding met iemand tot je levenspartner komen ook nog wel eens problemen kijken. Daarin is zelfs een rode draad te zien van dingen die we van elkaar en van elkaars relatie herkennen. De tips vliegen je om de oren als je hiervoor hulp of steun probeert te vinden.
Wat wij vanuit Einstein-Academy vaak ervaren tijdens consulten en opleidingsdagen, is dat relatieproblemen tussen mensen vaak ontstaan door onbegrip van zowel de ander als jezelf, en onvermogen tot positieve communicatie. Als je dat leert herkennen in je eigen relatie(s), ben je al halverwege de oplossing. Is het zo simpel? Ja, zo simpel kan het zijn.
Verbinding is een wens en daarmee moet je direct ook goed naar jezelf kijken: wat doe ik met verbinden en verbinding maken met de ander?
Hieronder volgen 6 tips, inzichten, overzichten over relaties met anderen, verbinding en wat jij daar op dit moment mee kunt.
Eva
Als voorbeeld, maken wij gebruik van “Eva”. Zij geeft aan geen verbinding (meer) te voelen met haar partner:
Ik voel geen verbinding met mijn partner. Gisteravond zaten we aan tafel. Ik had een heftige dag gehad op mijn werk en had veel behoefte om even mijn hart te luchten en aan een arm om mij heen. Ik probeerde mijn verhaal te delen met mijn partner en hoopte op een goed gesprek. Helaas was mijn partner alleen maar bezig met zijn telefoon.
Toen ik hem vroeg hoe het op zijn werk was zei hij: ‘goed hoor’, waarna hij weer driftig verder appte. Na een tijdje leek hij klaar met zijn telefoon en vroeg hij aan mij hoe mijn dag was geweest. Voor mij was dat al veel te laat, ik kon wel door de grond zakken. Ik was zo boos van binnen door het wachten op zijn reactie. Ik voelde mezelf letterlijk kleiner worden.
Volgens mij was hij met een vrouwelijke collega aan het appen die hij veel interessanter vond. Ik heb hem sarcastisch gezegd dat het goed ging en ben direct naar boven gegaan. De rest van de avond was ik zo verdrietig. Ik kan er echt zo slecht tegen als mensen alleen maar voor hun mobiel leven en nooit aandacht hebben voor een ander. Ik ben uiteindelijk huilend in slaap gevallen, want ik voelde me machteloos en wist niet meer wat ik ermee aan moest. Het gebeurt de laatste tijd steeds vaker dat ik helemaal geen verbinding meer voel met mijn partner’.
We hebben Eva’s relatie in 6 stukken belicht:
1) Het start allemaal met iets buiten jezelf
Eva neemt waar dat haar partner appt of op zijn telefoon zit tijdens het eten, dit is een ‘externe gebeurtenis’ die bij haar binnenkomt. Wat doet Eva? Ze voelt een enorme boosheid vanbinnen en haalt gedachten in haar hoofd over andere vrouwen. Het gedrag wat Eva laat zien als reactie daarop is een sarcastische opmerking plaatsen en naar boven gaan.
Dus iets dat buiten je gebeurt beïnvloed je, het zet je aan tot gedrag of actie. Niets doen zou ook een actie zijn. De vraag is of Eva tevreden is met haar acties en gedrag. Wat had ze eigenlijk willen bereiken bij haar partner? Misschien wel verbinding of aandacht?
Sta er even goed bij stil: wat triggert Eva nu precies om zich zo te gedragen? Iets van buiten heeft veel invloed op wat je doet en het gedrag wat je kiest.
Dus wat van het gedrag wat Eva haar partner ziet doen zet haar aan tot boze gevoelens en sarcastische worden? Herkent ze deze situatie? Is het iets wat zij samen al veel vaker hebben meegemaakt of kent Eva dit uit andere relaties? Was het thuis ook zo dat als je bijvoorbeeld aandacht wilde vragen, dat je alleen voor elkaar kreeg als je sarcastisch deed of weg ging uit de situatie (in plaats van bijvoorbeeld direct vragen wat hij aan het doen is of hem vragen even 1 op 1 te kunnen spreken, zonder lading of gedoe).
Je leest het al: er zijn heel veel mogelijkheden waardoor je kiest voor een bepaald gedrag. Ja, je leest het goed: kiest. Je kiest je gedrag, ook als je onbewust en in een reflex reageert. Dit heeft alles te maken met de invulling van je eigen communicatiemodel.
Vraag jezelf eens af: ‘voor welk gedrag je zou kiezen als je in de schoenen van Eva zou staan?’
2. De diepte van je onbewuste ‘inhoud’ onderzoeken
Het NLP communicatiemodel kent filters. Doordat er zoveel informatie op je af komt, hebben we allemaal een systeem ontwikkelt om snel een keuze te kunnen maken. Deels gaat dat via hetgeen wat we hierna bespreken (punt 3) en deels via de filters die je hebt.
Eva past bepaalde filters toe die om de informatie die bij haar binnenkomt te kunnen plaatsen. Zij geeft hier een eigen gekleurde betekenis aan, bijvoorbeeld door aan te nemen dat haar partner met een vrouwelijke collega aan het appen is die hij veel interessanter vindt.
Filters kunnen onder meer gaan over herinneringen, overtuigingen, beslissingen, waarden en metaprogramma’s.
Gefilterd neemt ze dit dus waar:
- Met een vrouwelijke
- Collega
- Aan het appen
- Zij is veel interessanter dan Eva
Dat zijn de aannames die Eva even snel maakt met haar model van de wereld. Maar klopt dit eigenlijk wel?
Wees eens kritisch op je eigen beoordelingen. Waar maak jij objectieve waarnemingen en waar kies jij voor invullingen die je herkent met herinneringen, overtuigingen of dingen die het leven jou geleerd hebben?
3. Je ziet niet alles, waardoor je informatie weglaat, generaliseert en vervormt
Eva beleeft het etentje mogelijk heel anders dan haar partner, hoewel hij op een meter afstand zit. Dat komt door haar verwerking van wat er buiten haar gebeurt. Bijvoorbeeld door de feitelijke gebeurtenis (haar partner is aan het appen tijdens het eten) te vervormen, informatie weg te laten of te generaliseren.
Zoals we hiervoor al vertelden, filtert iedereen alles wat binnenkomt. We kunnen niet anders! Laten we eens kijken naar de processen die in de hersenen plaatsvinden als er een externe gebeurtenis plaatsvindt. In dit geval gaan we dus in op de manier waarop Eva omgaat met het appgedrag van haar partner. Wellicht kan het voorbeeld van Eva inzicht bieden in hoe jij zelf informatie weglaat, generaliseert of vervormt.
Hoe gaat dat, situaties verwerken?
Laten we in het onderbewuste model van Eva kijken of naar haar model van de wereld.
Vervormen of weglaten
Eva vervormt bijvoorbeeld de gebeurtenis, doordat zij een herinnering gebruikt aan vroeger: ‘Mijn vader luisterde ook niet naar mij’. Daarmee maakt ze onbewust en vliegensvlug een vervormde versie van de informatie: ‘Kijk, hij doet net als mijn vader, dus hij luistert niet’.
Kijk bijvoorbeeld ook eens naar de gedachte van Eva: ‘Volgens mij was hij met een vrouwelijke collega aan het appen die hij veel interessanter vindt’. Met zo’n gedachte focus je je automatisch op bepaalde dingen en andere informatie neem je niet meer waar of laat je weg. Is het namelijk wel echt zo dat haar partner met een andere vrouw appt? Zou het ook kunnen zijn dat er een andere reden is dat haar partner aan het appen is tijdens het eten?
Deze informatie bleek voor Eva niet relevant. Wat maakt dat Eva deze gedachte krijgt en die elementen filtert? Het is goed om te beseffen dat het zou kunnen zijn dat zij bepaalde overtuigingen heeft, zoals: ‘Je hoort naar elkaar te luisteren’ en ‘Appen tijdens het eten is respectloos’.
Wat Eva niet ziet is dat haar partner wellicht een goede reden heeft dat hij op zijn telefoon bezig was, bijvoorbeeld omdat er een belangrijke deadline gehaald moet worden of omdat er vervanging gezocht moet worden voor een zieke collega. Ook houdt Eva er, door gebruik te maken van haar eigen filters, geen rekening mee wat haar sarcastische opmerking en het naar boven gaan met haar partner doet. Het kan zijn dat haar partner er, net zoals zijzelf, behoefte aan had om zijn verhaal te delen. Die kans heeft hij nu niet gekregen.
En welke kans mist zij? Die op verbinding?
Generaliseren
Eva maakt ook gebruikt van generaliseren, dat is namelijk een prachtige manier om van kleine details grote stukken te maken en snel informatie te kunnen plaatsen in je gedachten. Zij zou bijvoorbeeld kunnen denken: ‘Mensen die op hun telefoon zitten, hebben geen aandacht voor anderen’. Daarmee is het gedrag van haar partner in 1 klap fout en kan ze daarbij ‘passend’ gedrag kiezen. Het biedt echter ook weinig ruimte om te richten op waar het echt voor haar om gaat: haar verhaal kwijt kunnen en daar ruimte voor maken.
Welke weglating, generalisatie of vervorming pas jij vaak toe op je partner?
4. Je maakt een eigen interne voorstelling van een externe gebeurtenis
Het wordt steeds duidelijker dat Eva dus een eigen beeld en invulling heeft gegeven aan de externe gebeurtenis door gebruik te maken van filters die voor haar bekend zijn. Zij heeft op die manier een eigen ‘gekleurde’ voorstelling gemaakt van wat zij gezien, gehoord en gevoeld heeft bij haar partner. Dit is haar interne voorstelling van de situatie (dus een voorstelling met visuele, gevoel & auditieve elementen) en dat is belangrijk om goed te blijven beseffen. Jij of ik zullen andere dingen zien. We zullen haar gedrag daardoor ook niet altijd begrijpen of zelfs afkeuren.
Wat voor specifieke details zijn typisch jouw eigen model?
5. Je stemming is 100% beïnvloedbaar
In de casus wordt duidelijk dat de interne voorstelling van Eva een wisselwerking heeft op haar stemming. Ze gaf aan dat ze zich boos voelde, waardoor ze het gevoel had dat ze door de grond kon zakken. Dat gevoel gaf haar, ook na haar sarcastische opmerking en naar boven gaan, vervolgens een gevoel van machteloosheid wat haar ook verdrietig maakte. Kortom ze zat niet lekker in haar vel!
Stemming is een (HEEL) belangrijk onderdeel van hoe je jezelf voelt en met welk gedrag je naar buiten komt. Bijvoorbeeld zoals Eva doet door direct na het eten naar boven te gaan en huilend in slaap te vallen. Ook de sarcastische opmerking komt uit een bepaalde stemming. Dat betekent dus ook dat als je je stemming verandert dat je ander gedrag zou kunnen vertonen.
Hoe zou het zijn als Eva in zou zien dat zij 100% invloed heeft op haar stemming? De invloed is in het NLP communicatiemodel eenvoudig te zien, namelijk door middel van de fysiologie (lichamelijke gewaarwordingen) en interne voorstellingen. Dat betekent zoveel als dat ze bepaalde filters die zij nu gebruikt zou kunnen omvormen of andere filters zou kunnen kiezen.
Ze kiest nu een bepaalde stemming met daarbij bepaald gedrag. Zou ze beweging willen brengen in haar stemming, dan zou een andere stemming dat gedrag kunnen veranderen. Ze zou haar oordelen eens helemaal los kunnen laten en met een open en blije stemming kunnen proberen welke communicatie ze dan zou willen hebben.
Het leest mogelijk een beetje gek, maar zie het als iets wat je oefent totdat je het automatisch kan schakelen. Fake it till you make it.
Fake it till you make it
6. Met je lichaam heb je invloed op je communicatie
Eva gaf aan dat zij zich letterlijk kleiner voelde worden toen zij net iets te sarcastisch zei dat zij zich goed voelde. Ook je fysiologie, dus de houding van je lichaam, heeft invloed op je (stemming en) communicatie, zowel in negatieve als positieve zin. Dus ‘het kleiner voelen worden’ doet iets met Eva en haar GEHELE communicatie. Dat is best wel een groot besef, dat fysiologie je communicatie kan maken of breken.
Je houding, beweging, gebaren, tonaliteit en spreektempo zijn allemaal onderdelen van je fysiologie. Maar hoe verander je die in zo’n situatie? Eva had bijvoorbeeld even kunnen resetten door haar lichaam te bewegen of kunnen uitspreken dat ze zich klem gezet voelde door zijn gedrag.
Ervaar maar eens wat er met jou gebeurt als je in een bepaalde spannende situatie komt of je ergert aan iets. Spant je lichaam zich aan? Voel je je kleiner, net als Eva?
Wat gebeurt er al je je dan losschudt of gaat verzitten…. Juist, met invloed op je fysiologie kan je stemming en je interne voorstelling veranderen. Opeens voel je je anders, zie je andere dingen of filter je anders. Wat ontstaat er dan? Ruimte voor ander gedrag!
Test het maar eens uit en ga in de volgende lastige situatie met je partner staan in plaats van zitten / bewust ontspannen in plaats van spannen / je schouders naar beneden bewegen / bewust je handen anders neerleggen of houden, etc.
Wat kunnen we van bovenstaande blog leren?
Kort samengevat geven we je een aantal inzichten mee als je geen verbinding voelt met je partner:
- Iets van buiten heeft veel invloed te hebben op wat je doet en het gedrag wat je kiest. Sta goed stil bij het moment waarop jij getriggerd wordt door je partner.
- Je past bepaalde filters toe die om de informatie die je partner je geeft te kunnen plaatsen. besef jij de gekleurdheid van je reacties?
- Wees je ervan bewust dat je die informatie vervormt, generaliseert en weglaat. Er is veel meer waar te nemen dan je nu besluit te zien, horen, voelen.
- Je maakt een eigen ‘gekleurde’ voorstelling van wat je ziet, hoort en voelt bij je partner. Kun jij van subjectiviteit naar objectiviteit gaan?
- Stemming is een (HEEL) belangrijk onderdeel van hoe je jezelf voelt en welk gedrag je laat zien aan je partner. Gelukkig is je stemming 100% beïnvloedbaar.
- Fysiologie kan je communicatie naar je partner toe maken of breken.
Eindconclusie: Het NLP communicatiemodel geeft je handvatten om meer invloed uit te kunnen oefenen op je stemming, gevoel en gedrag.
De eenvoudigste oplossing bij (relatie)problemen is beginnen bij wat je zelf waarneemt en eerst stilstaan bij bovenstaande punten. Dat is een mooie stap op weg naar meer verbinding in je relatie!
